Πέντε κράτη που δεν έμειναν ποτέ στην ιστορία

Η έννοια ενός κράτους που υφίσταται μόνο για μικρό διάστημα είναι παράξενη και ενδιαφέρουσα. Οι περισσότερες χώρες χρειάζονται χρόνια ή και αιώνες για να δημιουργηθούν και να καταρρεύσουν, αλλά ορισμένα εξαφανίζονται σχεδόν όσο γρήγορα εμφανίζονται. Σε αυτό το άρθρο οι πέντε ιστορίες των κρατών με τη συντομότερη διάρκεια στην ιστορία και τη σημασία τους.

Τι Χαρακτηρίζει ένα «Συνηθισμένο Κράτος»;
Πριν μπούμε σε λεπτομερείς παραδείγματα, ας δούμε πρώτα ποιοι είναι οι παράγοντες που κάνουν ένα κράτος «σύντομης διάρκειας». Ένα έθνος έχει τα εξής 4 στοιχεία:

-Μια Κυβέρνηση
-Μια πληθυσμιακή ομάδα
-Καθορισμένα σύνορα
-Αναγνώριση

Αυτές οι θεμελιώδεις συνθήκες αναγνωρίζονται από το διεθνές δίκαιο, αν και δεν υπάρχει καθορισμένος χρόνος για το πόσο πρέπει να υφίσταται ένα έθνος για να χαρακτηριστεί «χώρα». Αυτό καθιστά την έννοια ενός κράτους σύντομης διάρκειας πιο σαφή, καθώς μερικές χώρες μπορούν να ταιριάζουν στον νομικό ορισμό μόνο για μερικές ημέρες ή εβδομάδες, ενώ άλλες μπορούν να παραμείνουν περισσότερο αλλά να πέσουν γρήγορα.

Η διάρκεια ζωής ενός κράτους μπορεί να επηρεαστεί από πολλές συνθήκες όπως διεθνείς συγκρούσεις και εσωτερική πολιτική αστάθεια. Ένα κοινό χαρακτηριστικό αυτών των κρατών είναι ότι εμφανίζονται μετά από μεγάλες παγκόσμιες ή περιφερειακές αναταραχές. Πολλά κράτη σύντομης διάρκειας αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου ή της αποδιάρθρωσης αυτοκρατοριών, όταν τα σύνορα συνεχώς μεταβάλλονταν και τα κράτη σχηματίζονταν και κατέρρεαν ταχύτατα.

Ένας άλλος παράγοντας που καθορίζει ένα κράτος σύντομης διάρκειας είναι η αναγνώριση. Ορισμένες κυβερνήσεις μπορούν να δηλώνουν ανεξαρτησία αλλά να αποτυγχάνουν να λάβουν επίσημη αναγνώριση από τη διεθνή κοινότητα, γεγονός που καθιστά τη επιβίωσή τους εξαιρετικά δύσκολη. Χωρίς αναγνώριση, αυτά τα έθνη στερούνται της υποστήριξης που χρειάζονται για να επιβιώσουν μέσω οικονομικής βοήθειας και διπλωματικής στήριξης. Ως εκ τούτου, μπορούν να καταρρεύσουν γρήγορα.

Αυτά τα κράτη σύντομης διάρκειας μπορούν να προκύψουν για πολλούς λόγους, όπως μια επανάσταση ή ένα αποτυχημένο πείραμα ανεξαρτησίας. Η εμφάνιση και η πτώση τους επηρεάζονται από τις φιλοδοξίες των ιδρυτών τους και το παγκόσμιο περιβάλλον στο οποίο κινούνται. Ωστόσο, η βραχεία ύπαρξή τους υποδεικνύει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα μικρότερα κράτη, ειδικά όταν αμφισβητούν μεγαλύτερες και πιο καθιερωμένες δυνάμεις.

1. Το Πείραμα της Δημοκρατίας του Νησιού των Ροδών

Η ιστορία της Δημοκρατίας της Νήσου των Ροδών προέρχεται από μια ασυνήθιστη ιδέα ελευθερίας και ανεξαρτησίας, αντί για σύγκρουση ή επανάσταση. Αυτό το μικρό «έθνος» ιδρύθηκε το 1968 από τον Ιταλό μηχανικό Τζόρτζιο Ρόσα, ο οποίος είχε μια διαφορετική ιδέα για την οικοδόμηση της δικής του χώρας.

Ο Ρόσα δημιούργησε μια τεχνητή πλατφόρμα στη Αδριατική Θάλασσα, περίπου 11 χιλιόμετρα από την ακτή της Ρίμινι, στην Ιταλία. Η πλατφόρμα του είχε έκταση 400 τετραγωνικών μέτρων και είχε σκοπό να λειτουργήσει ως αυτόνομη πολιτεία. Ο Ρόσα το είδε ως μια ευκαιρία να δημιουργήσει μια ουτοπική κοινωνία, όπου οι άνθρωποι θα μπορούσαν να ζουν ελεύθερα, χωρίς τα περιορισμένα πλαίσια που επιβάλλουν οι υπάρχουσες κυβερνήσεις.

Όταν ολοκληρώθηκε η πλατφόρμα, ο Ρόσα κήρυξε την ανεξαρτησία της, ονομάζοντάς την Νησί των Ροδών, και ανακηρύχθηκε πρόεδρος.

Η Δημοκρατία του Νησιού των Ροδών είχε πολλές από τις χαρακτηριστικές δυνατότητες ενός παραδοσιακού κράτους. Είχε τη δική της γλώσσα, νόμισμα και γραμματόσημα. Το Νησί των Ροδών είχε μικρό πληθυσμό, αλλά προσέλκυσε τουρίστες και υποστηρικτές που γοητεύονταν από το πείραμα του Ρόσα. Η πλατφόρμα ήταν επίσης δημοφιλής τουριστικός προορισμός για όσους ήθελαν να μάθουν περισσότερα για τη νεότερη και μικρότερη χώρα του κόσμου.

Ωστόσο, η ελευθερία της Δημοκρατίας του Νησιού των Ροδών ήταν βραχεία. Οι ιταλικές αρχές θεώρησαν το Νησί των Ροδών ως απειλή λόγω της εγγύτητάς του με τα ιταλικά ύδατα και της πιθανότητας να γίνει καταφύγιο εγκληματικής δράσης.

Την είδαν ως μια προσπάθεια να αποφευχθούν οι εθνικοί κανόνες και οι φόροι, και αρνήθηκαν να επιτρέψουν σε μια τέτοια χώρα να υπάρχει τόσο κοντά στις ακτές τους. Μετά από μόλις 55 ημέρες από την κήρυξη της ανεξαρτησίας, το ιταλικό ναυτικό κατέλαβε το Νησί των Ροδών και απομάκρυνε την πλατφόρμα, τερματίζοντας το όνειρο του Ρόσα για μια ανεξάρτητη χώρα.

2. Καρπαθο-Ουκρανία

Η Καρπαθο-Ουκρανία κατέχει τον τίτλο ενός από τα κράτη με τη συντομότερη διάρκεια στην σύγχρονη ιστορία. Όταν η Ευρώπη ήταν στα πρόθυρα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου το 1939, η Καρπαθία δήλωσε ανεξαρτησία και σχημάτισε την Καρπαθο-Ουκρανία.

Η περιοχή ανήκε στην Τσεχοσλοβακία από το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά καθώς η επιρροή της ναζιστικής Γερμανίας στην Ευρώπη αυξάνονταν και η Τσεχοσλοβακία άρχισε να καταρρέει, οι ηγέτες της Καρπαθο-Ουκρανίας είδαν μια ευκαιρία για ανεξαρτησία.

Στις 15 Μαρτίου 1939, ο Αυγούστιν Βολοσίν δήλωσε την ανεξαρτησία της νέας πολιτείας ως επικεφαλής της Καρπαθο-Ουκρανίας. Ο Βολοσίν ήταν επίμονος υποστηρικτής του Ουκρανικού εθνικισμού και το είδε ως μια ευκαιρία να δημιουργήσει μια πατρίδα για τους Ουκρανούς στην περιοχή.

Ωστόσο, η Διακήρυξη Ανεξαρτησίας ήταν πρώιμη. Σχετικά γρήγορα μετά την κήρυξη ανεξαρτησίας της Καρπαθο-Ουκρανίας, στρατεύματα της Ουγγαρίας εισέβαλαν στην περιοχή με την υποστήριξη της ναζιστικής Γερμανίας.

Η Καρπαθο-Ουκρανία είχε ελάχιστους πόρους για να υπερασπιστεί τον εαυτό της ενάντια στην εισβολή. Οι στρατιωτικές δυνάμεις της ήταν αδύναμες και κακώς προετοιμασμένες, και χωρίς ξένη βοήθεια, η χώρα κατέρρευσε γρήγορα. Η Καρπαθο-Ουκρανία σταμάτησε να υπάρχει ως ανεξάρτητο έθνος 24 ώρες μετά την κήρυξη ανεξαρτησίας και απορροφήθηκε από την Ουγγαρία. Ως εκ τούτου, είναι ένα από τα κράτη με τη συντομότερη διάρκεια στην ιστορία, καθώς υπήρξε μόνο για μια ημέρα.

3. Η Δημοκρατία της Σερβικής Κράινα

Η Δημοκρατία της Σερβικής Κράινα αποτελεί άλλο ένα παράδειγμα χώρας σύντομης διάρκειας ζωής, αν και χαρακτηρίζεται περισσότερο από βία και πολέμους παρά από ειρηνικά πειράματα.

Ιδρύθηκε μετά την κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας στις αρχές της δεκαετίας του 1990, μια εποχή έντονου εθνοτικού και πολιτικού χάους. Καθώς η Κροατία επιδίωκε να αποσχιστεί από τη Γιουγκοσλαβία και να ανακηρύξει την ανεξαρτησία της, η σερβική πλειοψηφία εντός της Κροατίας ανησυχούσε για την ασφάλεια και τα πολιτικά της δικαιώματα.

Ως αντίδραση, οι Σέρβοι στην Κροατία ίδρυσαν τη Δημοκρατία της Σερβικής Κράινα το 1991, με σκοπό τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους μέσα στην κροατική επικράτεια. Οι ηγέτες της Κράινα προτιμούσαν την ένωση με τη Σερβία, πιστεύοντας ότι τα συμφέροντά τους θα προστατεύονταν καλύτερα υπό τη σερβική ηγεσία παρά ως μειονότητα σε μια ανεξάρτητη Κροατία. Η περιοχή ανακήρυξε την ανεξαρτησία της από την Κροατία και συγκρότησε δική της διοίκηση, αλλά δεν έλαβε καμία επίσημη διεθνή αναγνώριση.

Οι συγκρούσεις στη Δημοκρατία της Σερβικής Κράινα ξεκίνησαν από την ίδρυσή της. Η περιοχή έγινε το σκηνικό σφοδρών μαχών ανάμεσα σε Κροάτες στρατιώτες και σερβικές πολιτοφυλακές, με φρικαλεότητες και από τις δύο πλευρές. Ο πόλεμος στην Κράινα ήταν μέρος των μεγαλύτερων πολέμων της Γιουγκοσλαβίας, οι οποίοι οδήγησαν στη διάλυση της παλιάς γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας σε πολλές κυρίαρχες δημοκρατίες.

Η Δημοκρατία της Σερβικής Κράινα διήρκεσε μόνο τέσσερα χρόνια, αφήνοντας μια καταστροφική κληρονομιά σε όσους πέρασαν από τον πόλεμο. Η σύντομη και βάναυση ιστορία της περιοχής υπενθυμίζει τις πολύπλοκες πτυχές της κρατικής κυριαρχίας μπροστά σε εθνοτικές συγκρούσεις και εμφύλιους πολέμους.

4. Η Δημοκρατία της Σημαίας με την Αρκούδα

Η Δημοκρατία της Καλιφόρνια, γνωστή και ως «Δημοκρατία της Σημαίας με την Αρκούδα», είχε διάρκεια μικρότερη από έναν μήνα το 1846. Ξεκίνησε ως μια εξέγερση κατά της μεξικανικής κυριαρχίας στην Καλιφόρνια, η οποία τότε ήταν μεξικανικό έδαφος. Η εξέγερση οργανώθηκε από Αμερικανούς μετανάστες που ήθελαν να αποσπαστούν από το Μεξικό και να ενσωματωθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στις 14 Ιουνίου 1846, οι επαναστάτες, υπό την ηγεσία του Γουίλιαμ Μπ. Άιντ, κήρυξαν την ανεξαρτησία της Δημοκρατίας της Καλιφόρνια από το Μεξικό και ύψωσαν μια σημαία με θέμα την αρκούδα, που ενέπνευσε τη σημερινή σημαία της Καλιφόρνια. Η Δημοκρατία της Σημαίας με την Αρκούδα είχε δική της κυβέρνηση και στρατό και λειτούργησε σύντομα ως ανεξάρτητο κράτος.

Ωστόσο, η ανεξαρτησία της Καλιφόρνια διήρκεσε πολύ λίγο. Μόλις 25 ημέρες μετά την ανακήρυξή της, το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ κατέφθασε στην Καλιφόρνια στο πλαίσιο του Μεξικανο-Αμερικανικού Πολέμου. Ο αμερικανικός στρατός υπό την ηγεσία του Τζον Φρέμοντ κατέλαβε γρήγορα τον έλεγχο της περιοχής και η Δημοκρατία ενσωματώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η σύντομη ζωή της Δημοκρατίας της Καλιφόρνια μας δείχνει πόσο γρήγορα μπορούν να αναπτυχθούν και να καταρρεύσουν τα πολιτικά κινήματα, ειδικά όταν εμπλέκονται μεγαλύτερα έθνη. Σήμερα, η σημαία της αρκούδας αποτελεί την επίσημη σημαία της πολιτείας της Καλιφόρνια.

5. Η Ανεξαρτησία της Καταλονίας

Κρατώντας την πιο πρόσφατη ιστορία για το τέλος, είναι καιρός να μιλήσουμε για την Καταλονία, η οποία κήρυξε την ανεξαρτησία της για λίγο πριν επιστρέψει στο εσωτερικό της Ισπανίας.

Στις 27 Οκτωβρίου 2017, το περιφερειακό κοινοβούλιο της Καταλονίας κήρυξε την ανεξαρτησία του από το Βασίλειο της Ισπανίας, μετά από δημοψήφισμα νωρίτερα εκείνο το μήνα. Η Καταλονία είναι μια επαρχία στη βορειοανατολική Ισπανία, με δική της γλώσσα και πολιτισμό, και εδώ και καιρό απαιτεί περισσότερη ελευθερία από την κεντρική κυβέρνηση στη Μαδρίτη.

Η ώθηση για ανεξαρτησία κορυφώθηκε το 2017, όταν η καταλανική κυβέρνηση, υπό τον πρόεδρο Κάρλες Πουτζδεμόντ, διοργάνωσε μια ψηφοφορία για το αν η περιοχή έπρεπε να γίνει ανεξάρτητη. Η ισπανική κυβέρνηση κήρυξε την ψηφοφορία παράνομη και αρνήθηκε να αναγνωρίσει τα αποτελέσματα. Παρ’ όλα αυτά, το καταλανικό κοινοβούλιο προχώρησε στην κήρυξη ανεξαρτησίας.

Ωστόσο, η ισπανική κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα και επικαλέστηκε το Άρθρο 155 του Ισπανικού Συντάγματος, το οποίο της έδωσε τον άμεσο έλεγχο της Καταλονίας. Η περιφερειακή διοίκηση διαλύθηκε και οι εξέχοντες Καταλανοί ηγέτες φυλακίστηκαν ή αναγκάστηκαν να αυτοεξοριστούν. Το πιο εκπληκτικό είναι ότι η περίοδος ανεξαρτησίας της Καταλονίας διήρκεσε μόλις οκτώ δευτερόλεπτα.

---

Μετάφραση από Beyond Truth